Gebelikte Aşı Uygulamaları
Hamilelikte yapılan aşılardan biri de tetanoz aşısıdır. Kabakulak, kızamık, su çiçeği aşısı kızamıkçık, gibi canlı aşıların gebelikte yapılması sakıncalıdır fakat tetanoz aşısı canlı mikroorganizma içermediğinden dolayı gebelikte güvenle yapılabilecek bir aşıdır. Difteri ve tetanoz aşısı inaktif tetanoz ve difteri toksinlerinden pürifiye edilerek hazırlanan bir toksoid aşıdır. Hiç tetanoz aşısı olmamış veya aşının üzerinden 10 seneden fazla süre geçmiş olan gebe kadınlara tetanoz aşısı yapılması önerilir.
Tetanoz aşısı olan annede oluşan antikorlar bebeğe de geçer ve bebeği doğum sonrası döneminde oluşması muhtemel tetanoz hastalığına karşı koruma sağlar. Hamilelik döneminde yapılmasının nedeni bebeği yenidoğan tetanozundan korumaktır. Bebeğin doğum esnasında kordonunun (özellikle evde yapılan doğumlarda) steril ve hijyenik olmayan bir aletle, bıçakla v.b kesilmesi sonucu bebekte tetanoz gelişebilir. Yenidoğan evresinde bebekte meydana gelebilecek tetanoz ölümcül olabilmektedir, bunun önüne geçilmesi için bu aşı çok önemlidir. Doğum sonrası bebeğe DBT(tetanoz, difteri, boğmaca) aşısı şeklinde dört adet aşı yapılır ve bu hastalıklara karşı bağışıklık sağlanmış olur. Daha sonra tetanoz aşısının 10 yılda bir rapeli yapılmalıdır aksi halde bağışıklanma etkisiz olabilir.
Tetanoz aşısı gebelikte kaç kere ve ne zaman yapılır?
Tetanoz aşısı gebelik aşamasında her dönemde yapılabilir fakat genellikle 3. ayın bitişinden sonra yapılması tercih edilir.
Eğer bunun öncesinde tetanoz aşıları tam yapılmışsa ve son aşının üstünden 10 yıldan az süre geçmişse gebelik sırasında yapılmasına gerek yoktur.
Daha önceki aşılar tam değilse ya da son yapılan aşının üstünden 10 seneden fazla süre geçmişse hamilelikte (çoğunlukla 5. ve 6. aylarda) 1 ay arayla toplam iki kez aşı yapılır. İkinci aşının yyapılışından 6 ay sonra bir kez daha bir doz anneye yapılır. Bazı uygulamalarda da bahsedilen aşıdan 1 yıl sonra bir kez daha, ve 1 yıl sonra bir kez daha yapılarak totalde 5 doza tamamlanmaktadır.
Hamilelik sırasında kirli bir metal ile kesilme veya batma gibi tetanoz açısından riskli bir durumla karşı karşıya kalınması durumunda aşı ile beraber tetanoz immunglobulin de yapılabilir.
Hiç aşı olmamış anne adaylarının en az iki kez birer doz Td aşısı almaları sağlanmalıdır. İkinci doz doğum gerçekleşmeden en az iki hafta önce tamamlanmalıdır. Yeterli süre sağlanamadıysa bir doz Td aşısı olmuş gebe kadının ve bebeğinin tetanoz hastalığına karşı risk altında olduğu dikkate alınmalıdır. Hijyenik doğum koşullarının oluşturulması ve bebeğin bakımının doğru yapılması daha da önem kazanmaktadır.
Gebelikte yapılması sakıncalı olan aşılar:
• BCG
• Kızamık
• Kabakulak
• Kızamıkçık
• Su çiçegi
Gebelikte güvenli aşılar;
- Tetanoz ve difteri toksoidler (Td)
- Grip asısı (Influenza virüs asısı)Hepatit B
- Meningokok
- Kuduz
(Guidelines for vaccinating pregnant women. Recommendations of ACIP. Atlanta, : Centers for
Disease Control and Prevention (CDC), 2002.)